Hackquarters’ın Türkiye’de örneğini bulmak zor
Sabancı Üniversitesi mezunları girişimcilik ekosisteminin her noktasında başarılı çalışmalara imza atıyor. Sohbetimize Hackquarters’ın kurucusu Kaan Akın konuk oluyor. Reunion etkinliğinde de konuşmacı olan Kaan Akın ile girişimciliğe bakışı, Türkiye’de girişimcilik, Hackquarters’ın girişimcilik ekosisteminde üstlendiği rol ile ilgili keyifli bir sohbet yaptık.
Röportaj: Mariam Öcal
Sabancı Üniversitesi’ne 2005 yılında giren Kaan, 2010 yılında mekatronik mühendisliği ve matematik programlarından mezun olmuş. Sabancı Üniversitesi’nin en güzel yanının disiplinlerarası yapısı ve özgürlükleri sayesinde, öğrencilerine çok geniş bir bakış açısı kazandırması olduğunu söyleyen Kaan, Hackquarters’ı kurmadan önce yaklaşık beş yıl kurumsal firmalarda çalışmış. PepsiCo, Yandex gibi çok uluşlu şirketlerde ve farklı fonlarda tecrübe edinmiş. Genel olarak dijital pazarlama, finans ve iş modelleri üzerine çalışmış. Mezun olduktan yaklaşık beş sene sonra kendi şirketimi hayata geçirmiş.
Hackquarters, bir girişim hızlandırma ve kurumsal inovasyon şirketi. Ağırlıklı olarak yeni kurulan teknoloji şirketlerine yatırımlar yapıp onların büyümelerini sağlar, bir yandan da Forbes 500 şirketleriyle ortak projeler kurarak, bu inovasyonun büyük şirketlerde uygulanması, bu şirketlerin start-up’lara yatırım yapması ya da çalışanlarının inovasyon kabiliyetlerinin arttırılmasında rol alıyor. 2010 yılı itibaren dünyada kurulmaya başlayan birçok örneği olsa da Türkiye'de benzerini bulmak çok kolay değil.
Kuluçka merkezi tanımı dünyada değerini kaybediyor
Kaan Hackquarters için kuluçka merkezi dememiz doğru olmadığını söylüyor. “Kuluçka merkezlerinde maddi yatırım ve ortaklık pek görülmez. Programın bir süresi olmaz. Girişimler fikir aşamasında dahil olabilir. Hackquarters girişimlerine sermaye sağlar, hissedar olur ve bizim kabul ettiğimi girişimler genellikle ticarileşmeye başlamış şirketlerden oluşur” diye devam ediyor.
Genel olarak kuluçka merkezi tanımının dünyada değerini kaybettiğini belirten Kaan, kuluçka merkezlerinin fikirlerin şekillenmesi konusuna odaklandıklarını, girişimcilikte ise fikirler oldukça önemsiz olduğuna vurgu yapıyor. Kaan “Önemli olan işi yapabilecek insanları yönlendirmek. Doğru fikirler yolda oluşuyor zaten” diyor.
Hackquarters hem girişimlerle hem de şirketlerle çalışıyor
Girişimlerle çalışmanın daha olduğunu dile getiren Kaan, “Onların ürünlerinin doğru bir şekle gelmesi için bu yolculuklarında farklı metodlarla yardımcı oluyoruz. Girişimleri, destek olabilecek mentörlerle ve kurumsal firmalarla bir araya getiriyoruz. Yatırım alabilmeleri için de yatırımcılarla buluşturuyoruz. Bunları yaparken şirketlerin de olgunlaşmasını sağlıyoruz” diye devam ediyor.
Şirketlerle yapılan çalışmalar üç grupta toplanıyor
Hackquarters’ın kurumlarda ise farklı çözümleri var. Bunlar üç kategoride toplanıyor. İlk kısım eğitim ve farkındalık çalışmalarından oluşuyor. Girişimlerden inovasyon alabilmek için onlara verdiğimiz 14 tane girişimcilik bakış açısı sağlayacak eğitimleri var.
İkinci kademede şirketlerin girişimlerle bir araya geleceği ya da yetenekli gençlere kendi önemsedikleri büyük sorunları çözdürecekleri etkinlikler düzenliyorlar. Bu etkinliklerde kurumsal çalışanlar; girişimciler, mucitler ve yeni jenerasyonla bir araya gelip bir nevi bilgi transferi yapıyorlar. Kaan bu etkinliklerin iki taraf için de oldukça eğlenceli ve faydalı olduğunu da sözlerine ekliyor.
Son olarak da şirketler artık girişimlerle nasıl iş birliği yapabileceğini ve girişimlerin ne kadar hızlı ekonomik değer yaratabileceğini gördükten sonra daha büyük ve etkili yapılar oluşturmaya başlıyoruz. Bunların arasında hızlandırma programları şirketlerin girişimlere yaptığı uzun vadeli yatırımların başında geliyor. Girişimcilerin büyümesine yardımcı olan bu yapılarla birlikte hem daha fazla iş birliği yapma şansı hem de yatırım yaparak direk olarak ekonomik kazanç sağlamak ve rekabetçi kalmak şansı elde ediyorlar.
100’ün üzerinde mezun
Hackquarters programlarından bugüne kadar 100'ün üzerinde girişim mezun olmuş. Bu nedenle de her girişim için yeni ekip arkadaşları gerekiyor. Kaan, Türkiye'deki risk algısı ve girişimlerin ihtiyacı olan yetkinlikleri de bulmak çok kolay olmadığı için 2017'de Pioneers isimli bir program başlattıklarını söylüyor. Burada üniversite ve lise öğrencilerinden özellikle ileride kendi girişimlerini kurmak isteyen parlak gençlere bir ücretsiz program sunuyorlar. Eğitimler veriyoruz, etkinliklerimizde yer almalarını sağlıyorlar. Kaan “Amacımız bu arkadaşların kendi girişimini yarın kurması değil. Daha çok olan girişimlerdeki hataları görsünler, işlerin nasıl ters gidebildiklerini en az riskle öğrensinler ki, doğru zaman geldiğinde iyi girişimciler olsunlar istiyoruz” diyor.
Girişimde önemli olan onu kuranlar ve neler yapabildikleri
Hackquarters bugüne kadar blockchain'den, biotech'e, yapay zekadan, siber güvenliğe kadar çok farklı alanda girişimle çalışmış. Kaan, girişimcilerin seçtikleri alan farklı olsa da pazarın büyüme hızı doğruysa konunun onlar için fark etmediğini belirtiyor. En önemli noktanın girişimi kuranlar ve onların bugüne kadar girişimleri ya da farklı işler için neler yapabildikleri olduğunun altını çizen Kaan “Girişim kurmak gerçekten zorlu bir süreç. Onların bu süreci atlatabileceğine emin olmak istiyoruz” diyerek devam ediyor.
Hackquarters başvuruları sürekli açık ancak Kaan gittikçe daha ince eleyip sık dokuyarak girişim kabul ettiklerini söylüyor. Bunun nedenini de söyle açıklıyor: Bu mezun ettiğimiz girişimlere dönüp baktığımızda nelerin önemli olduğunu daha iyi görüyoruz. Bu nedenle daha seçici olduk.” Hackquarters’ın bir yatırım ve ortaklık sunduğunun altını çizen Kaan, başvurularda ilgilerini çeken noktalardan sonra girişimlerle daha sık görüştüklerini söylüyor. Kaan bu görüşme sürecinin programın kendisi kadar değerli olduğunu da sözlerine ekliyor.
Hackquarters’ın ilk girişimlerinde Sabancı Üniversitesi mezunları olmamış ancak Pioneer grubunda birçok Sabancı Üniversitesi mensubu varmış. Bunun kendilerini heyecanlandırdığını belirten Kaan, tüm Sabancı Üniversiteli girişimlere destek olmak istediklerini de vurguluyor.
Girişimcilere ve girişimci olmak isteyenlere tavsiyeler
Kaan girişimcilere öncelikle okumalarını tavsiye ediyor. İnternette, Hackquarters Blog'unda ve daha birçok yerde bulabilecekleri kaynakları okumalarını öneriyor.
Türkiye'de girişimcilik konuşulduğunda ilk olarak fikrin öneminin, sonrasında da Türkiye'de yatırımın azlığının konuşulduğuna dikkat çeken Kaan, ikisinin de hiç inanmadığı konular olduğunu sözlerine ekliyor.
Girişimci olmak için çok çalışmaya hazır olmak gerektiğinin altını çizen Kaan, çok çalışmanın ve yetkinliklerin, güzel bir ekiple birleşince harika takımlar ve başarılı girişimler ortaya çıktığına da vurgu yapıyor. Kaan’a göre, girişimciliğin en güzel kısmı, öğrenilebilen bir konu olması.
Kaan, girişimcilik kısa zamanda çok para kazanmak gibi algılansa da aslında yeni dönemin çalışma düzeni olduğunun altını çiziyor. Problem çözme yetisine sahip insanların yaratacakları şeylerin hem insan hayatına çok etki edeceğini hem de ekonomik olarak büyük etkiler yaratacağını söylüyor. Bugün dünyanın en değerli şirketlerinin girişim olarak başlamış ve 20-30 yaşında şirketler olduğunu söyleyen Kaan “Yıllar geçtikçe, yeni şirketlerin çıkıp, dünyaya ne kadar hızlı etki ettiğini görebiliyoruz. Bu yüzden Sabancı Üniversitesi gibi bir okulun bilim yanında girişimciliği desteklemesi beni çok mutlu ediyor” diyor.
Önümüzdeki 10 senenin iş hayatındaki görevlerinin %80'i şu an daha tanışmadığımız konularda olacağının altını çizen Kaan “Böyle bir geleceğe ancak belirsizliğin içerisinde kendilerini iyi geliştirebilen bireyler yetiştirerek destek olabilirsiniz. Benim için de girişimcilik tam olarak bunun karşılığı” diyerek sözlerine son veriyor.
