Eylem Hanım çöp(m)adam projesi amacı nedir?
çöp(m)adam, kullanım dışı kalan ambalaj kağıtları, teneke kutular vb. gibi geri dönüştürülebilir atıkları değerlendirerek kullanılabilir eşyalar üretmeyi amaçlayan ve bu üretim süreçlerinde geliri olmayan kadınlara çalışma imkanı sağlayarak gelir elde etmelerini hedefleyen bir programdır. Hayatlarında farklılık yaratabilecek kadınlara ulaşmak, gelir elde etmemiş kadınlara gelir elde etme fırsatı sunmak çöp(m)adam’ın en önemli kuruluş amaçlarından biridir. Aynı zamanda, çevreye karşı sorumluluk konusunda bilinç geliştirmekle birlikte insanların kullandıkları ve tükettikleri kaynaklar konusunda düşünmelerini sağlamak çöp(m)adamın hayallerinden biridir.
Bu proje nasıl başladı?
Toplumsal Duyarlılık Projeleri Koordinatörü Tara Hopkins bu projenin mimarıdır. Türkiye'de yaşadığı süre zarfında; kadınların eşit fırsatlara sahip olmadığını ve üretimde yeterince yer almadığını gözlemledi bu konu ile çevreye olan duyarlılığını da birleştirerek böyle bir projeyi ortaya çıkardı. Bizler de ona bu projesinde destek oluyoruz; çöp(m)adam takımı olarak ve bizlere maddi manevi destek veren kişi ve kurumlarla birlikte bu projenin uzun süreli etkilerinin olacağını umuyoruz.
Proje ekibi kimlerden oluşmaktadır. Kısaca kişileri tanıtır mısınız?
çöp(m)adam projesini oluşturan kişi yani çöp(m)adam’ın mimarı Sabancı Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri Direktörü Tara Hopkins’tir. Tara 20 yıldır Türkiye’de yaşamaktadır ve Türkiye’nin çeşitli sosyal sorunlarına da aşinadır. Tara yaşadığı toplumda farklılık yaratmak düşüncesine sahip olduğu için duyarlı olduğu konuları bir şemsiye altında birleştirerek çöp(m)adam projesini oluşturdu. Öncelikle kendisi yurtdışında atık malzemelerin tekrar üretime katılma örneklerini inceledi. Bu sürdürülebilirlik kapsamında çevreye duyarlı olma fikrini, üretimde eşit fırsatlara sahip olmayan kadınlara fırsat sağlayacak bir proje haline getirmeyi amaçladı.
Melih Özsöz, çöp(m)adam'ın Danışmanıdır. Melih, Sabancı Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nü bitirdikten sonra Boğaziçi Üniversitesi'nde Avrupa Birliği yüksek lisansını tamamladı ve ardından İKV'de işe başladı halen daha İKV'de çalışmaktadır. Melih şu anda İKV’deki uzmanlık görevine Brüksel'de devam etmektedir.
Neşe Aktuğ, Sabancı Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri Ofisi’nde İdari Asistan olarak çalışmaktadır. çöp(m)adam projesinde atölye çalışmalarından, çantaların satışından, tanıtım için gerekli materyallerin hazırlanmasından aynı zamandan yeni tasarımlardan sorumlu olarak çalışmaktadır.
Eylem Balkan, Sabancı Üniversitesi’nden Toplumsal ve Siyasal Bilimler Programı’ndan mezun olduktan sonra Toplumsal Duyarlılık Projeleri Ofisi’nde Proje Asistanı olarak çalışmaya başlamıştır. çöp(m)adam projesinde atölye çalışmalarından, çantaların satışından, tanıtım için gerekli materyallerin hazırlanmasından aynı zamandan yenin tasarımlardan sorumlu olarak çalışmaktadır
Bu projenin yürütüldüğü atölyeler nerelerde bulunmakta?
Ana Atölyemiz Balıkesir Ayvalık’ta bulunmaktadır. Buradaki atölyemizde bizimle birlikte çalışan yaklaşık 120 kadın bulunmaktadır Onun dışında Diyarbakır’da KA-MER ile işbirliğinde aynı zamanda İstanbul’da da KEDV ile işbirliği’nde Gültepe’deki atölyelerinde çöp(m)adam çantaları üretilmektedir. KA-MER ve KEDV ile işbirliğinde bizimle çalışan yaklaşık 15 kadın vardır.
Bu projeye kimler destek vermekte? Proje ortaklarınızdan bahseder misiniz?
çöp(m)adam'ın en büyük destekçisi ve sponsoru Sabancı Üniversitesi’dir. Unilever kullanmadığı ambalaj atıklarını bize göndererek destek olmaktadır aynı zamanda çöp(m)adam’a finansal destekte bulunmuştur.
Sabancı Üniversitesinin projedeki katkıları nelerdir?
Sabancı Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri Koordinatörü olan Tara Hopkins’e bu projesini hayata geçirmesinde TDP Ofisi olarak bizler kendisine mümkün olduğunca destek olmaya çalışıyoruz. Ayrıca mezunlarımızdan Melih Özsöz de çöp(m)adam’ın danışmanı olarak bizimle birlikte çalışıyor. Ayrıca çöp(m)adam en başta üniversite yönetiminden olmak üzere üniversite çalışanlarından ve öğrencilerden büyük destek aldı. Maddi ve manevi olarak Sabancı Üniversitesi çöp(m)adam projesinin ayağa kalkmasında çok destek oldu diyebiliriz.
SÜMED ile olan işbirliğinizi anlatabilir misiniz?
çöp(m)adam projesi'ne en başından beri SÜMED Genel Sekreteri Mine Göknar ve İdari İşler Görevlisi Ayşe Turhan gerek satışlarda destek olmak açısından gerekse çöp(m)adam çantalarının tanıtımı konusunda bize destek olmuşlardır. Aynı zamanda üniversite içerisinde yapılan satışların gelirinin %10’unu SÜMED’e bağışlıyoruz.
SÜMED, hem ürünlerin satışında yardımcı olmak konusunda hem de yeni fikirleriyle çöp(m)adam’a destek olan bir dernektir. Bizler de SÜMED gibi SU öğrencileri için burs kaynağı oluşturmaya çalışan bir derneğe böyle küçük bir destekte bulunmak istiyoruz.
Ürün çeşitleri nelerdir? Bildiğimiz kadarı ile çanta ve birçok aksesuar üretilmekte?
İlk olarak atık ambalajlardan ürettiğimiz çantaları satışa sunduk, ardından fırınlardan, yemcilerden ve çeşitli işyerlerinden edindiğimiz kullanılmış çuvallardan da askılı çantalar üretmeye başladık. En son olarak atık kumaşları, teki kaybolmuş ya da eskimiş eldiven çorap gibi kıyafetleri toplamaya başladık ve bunlardan da oyuncaklar üretilmeye başlandı. Ayrıca geri dönüşüm kağıtlarını tığ işleri ve iğne oyalarıyla süsleyerek hatıra kartları da yapıyoruz. Ürün çeşitliliğimizin zaman içerisinde daha da artacağını düşünüyoruz.
Ürünlerde kullanılan malzemeler nelerdir? Kategorize eder misiniz? Fiyatlarından da kısaca bahsedebilir misiniz?
İlk ürettiğimiz çantalarımızda sağlam jelatin atıklarını kullanmaktayız. Örneğin bisküvi, çikolata ya da cips paketleri gibi parlak renkli ve sağlam jelatinleri tercih ediyoruz. Bu çantalarda atıkların yanında fermuar ve iplik kullanmaktayız. Bu çantalarımızın fiyatları 10TL ile 60TL arasında değişmekte.
Aynı zamanda fırınlardan ya da yem üreticilerinden kullanılmış çuvalları alarak da farklı çeşit çanta yapımında kullanmaktayız. Bu çantalarda tığ işi kullanılmaktadır. Tığ işi için iplik ya da yün kullanmaktayız. Bu çantalarımız da üzerindeki işlemenin sayısı ile orantılı olarak 5-10 TL arasında değişmektedir.
Çantaların dışında atık kumaşlardan, kullanılmış çorap, eldiven ve kıyafetlerden oyuncak üretimine de başlamış bulunmaktayız.
Çuval çantalarımız ve oyuncakların üretimi şu anda sadece Ayvalık’taki atölyemizde gerçekleşmektedir.
Ürünleri almak isteyenler için satış noktalarını ve adreslerini belirtebilir misiniz?
Eğer çöp(m)adam ürünleri ile ilgilenenler ve satın almak isteyenler olursa; Sabancı Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri Ofisi’ne aşağıdaki numaralardan erişebilirler:
Neşe Aktuğ: 0216 483 9476
Eylem Balkan: 0216 483 9476
Ayrıca SÜMED’in Üniversite Merkezi’nde bulunan vitrininden de ürünlerimizi görüp satın alabilirler. Mine Göknar ya da Ayşe Turhan ile irtibata geçebilirler.
Çöp(m)adam ürünleri Sabancı Üniversitesi dışında Nişantaşı’nda California Nail Bar’da (Sorumlu kişi: Joanne Yıldırım: 0212 240 62 45 ) ve Teşvikiye’de Ece Sükan Vintage Butik’te satılmaktadır. Ayrıca çok yakın zamanda ürünlerimiz DEPPO üzerinden online satışa çıkarılacaktır. Böylece çantaları taksitle alma imkanı da doğacaktır.
Ürünleri satın alarak destek vermek isteyenlere kargo ile ürünlerin ulaştırılması mümkün müdür?
Şimdilik her sipariş için böyle bir hizmet vermiyoruz. Ancak özel durumlar için; yani alıcı hiçbir şekilde ürünlerimize ulaşamıyorsa onlar için ayrı bir çözüm oluşturabiliriz. Ayrıca çok yakın bir zamanda hem websitemiz aktif hale gelecek hem de DEPPO üzerinden online satış hizmetine geçeceğiz, bu sayede herkes ürünlerimize sipariş vererek ulaşabilecekler.
Ürünler için atık maddeleri nasıl tedarik ediyorsunuz?
Unilever bizlere kendi ürün yelpazesine dahil olan, kullanmayacakları ve çöp(m)adam’ın işine yarayacak ürünlerin ambalajlarını atölyelerimize sponsorlukları kapsamında göndermektedirler. Bunun dışında bizlere destek olan, Toplumsal Duyarlılık Projeleri kapsamında birlikte çalıştığımız okullar topladıkları atıkları bize göndermekteler. Bizler de çöp(m)adam ekibi olarak ve çöp(m)adam destekçileri olarak evlerimizde tükettiğimiz ürünlerin ambalajlarını biriktirerek hammadde desteği oluşturuyoruz. Ayrıca üniversitemizin çeşitli bölgelerine büyük çöp(m)adam atık varilleri yerleştirdik, bu varillerin üzerinde hangi ambalajları topladığımız hangilerini toplamadığımız belirtilmiş durumda. Bu varilleri bize birlikte proje yürüttüğümüz Lokman Hekim Vakfı’nın sağladığını söylemekte de fayda görüyorum. Bu konuda bize en çok Rektörlük binasındaki birimlerimiz ve D2 binasında Call Center çalışanlarımız destek olmaktalar. Ve Özenç çalışanlarımızdan projemizi bilenler ellerinden geldiğince bütün üniversitede buldukları atıkları toplayarak bize teslim etmekteler. Böylece de atıklarını çöp(m)adam için saklayan herkese teşekkür etmiş olalım.
Yani ürün satın almanın dışında çöp(m)adam için atık madde sağlamak da çok büyük bir destek olacaktır.
Anladığımız kadarı ile atık maddelere her zaman ihtiyacınız oluyor. Bu konuda bir çağrınız olacak mıdır?
Duyurularımızda yerleştirdiğimiz kutulara atıkların toplandığını belirtmiştik. Ancak bu duyuruyu daha açıklayıcı bir şekilde tekrar koymakta fayda var. Artık çantalarımız da SÜMED vitrininde daha görünür bir hal aldı, böylece insanlar tükettiklerinden ortaya çıkabilecek güzelliklerin farkına daha da çok varacaklar. Üniversite Merkezi’nde çöp(m)adam’ı daha detaylı anlatan bir sunum da yapabiliriz. Böylece çevreye duyarlı, geri dönüşüme dikkat çeken ve tüketim bilinci oluşturan aynı zamanda da kadınları üretime dahil eden bir projeden haberi olan herkesin ambalaj atıklarını çöpe atmak yerine kutulara atarak destek vereceklerini düşünüyoruz. Buna ek olarak Şu anda üniversitemizde bulunan varillerin/kutuların sayısını geçtiğimiz yazdan itibaren azaltmak durumunda kalmıştık. Çünkü ne toplandığı üzerinde belirtilse de dikkat etmeden kutuların içine çeşitli çöpler atıldığını fark ettik ve bizler de bu konuda duyarlılık göstereceğini bizlere özellikle belirten birimlerin yakınlarında bulunduruyoruz kutularımızı şu anda.
Atık maddeleri tanımlayabilir misiniz?
çöp(m)adam’ın işine yarayan atık maddeleri parlak ve sağlam jelatin ambalaj kağıtları olarak betimleyebiliriz. Yani bakkal ürünleri olarak bilinen cips, bisküvi, çikolata vb ürünlerinin paketleri çöp(m)adam’ın en büyük kaynaklarıdır.
Bunlara ek olarak fırınlardan, ve yem üreticilerinden edindiğimiz çuvallar ve topladığımız eskimiş kıyafetler ya da eşi kaybolmuş çorap ve eldivenler de bizler için işe yarayan atıklardır.
Daha toplamaya başlamadık ancak plastik torbalar ve metal içeceklerin açma halkalarını da toplamaya başlayacağız yakın zamanda.
Atık maddeleri size ulaştırmak isteyenler için nasıl ve kiminle iletişime geçmelidirler?
Bu bizim için çok değerli bir destek olur. Şu anda İnanç Lisesi atıklarını bize ulaştırmaktadır. Buna ek olarak Koç Lisesi ve Etiler Lisesi de atık sağlama konusunda bizlere destek olacaklar. Böylece liselerde de geri dönüşüm bilincinin artacağını öngörüyoruz. Bizlere ayrıştırılmış atık göndermek isteyenlere her zaman açığız. Sabancı Üniversitesi Toplumsal duyarlılık Projeleri Ofisi’ne göndermeleri yeterli olacaktır.
Telefon numaralarımız: 0216 483 9447 / 9476
Son olarak iletmek istediğiniz bir mesaj var mıdır?
İlgilendiğiniz için teşekkür ediyorum. Çöp(m)adam projesi güzel ve şık çantalar üretmenin ötesinde yaşadığımız toplumda birçok konuya duyarlılık göstermekte ve dikkat çekmektedir. İlk olarak daha önce maaş alarak çalışmamış olan kadınlar bu sayede hem gelir elde etmekte hem de üretim gücünün bir parçası olmaktadırlar. Ayrıca atölyelerde birlikte çalıştıkları için evlerinin ya da mahallelerinin dışında sosyalleşebilecekleri bir ortam ediniyorlar. Çöp(m)adam bu bahsettiklerimi gerçekleştirirken aynı zamanda tükettiklerimizi tekrar üretime geri kazandırmakta ve böylece bir tüketim bilinci oluşturmaktadır. Çöpe atılarak doğaya geri dönecek olan bu maddeler toplanarak aynı zamanda geri dönüşüm bilinci de kazandırmaktadır.
Böyle bir projeye yer verdiğiniz için bizler çöp(m)adam ekibi olarak çok teşekkür ederiz.
Teşekkür ederiz.
Röportajı yapan: Mine Göknar
 |
|
